Verbeelding vind ik de kracht van de mens. Hiermee hebben wij het wiel uitgevonden, toen wij nog op blote voeten door het bos renden. Zo is het ons gelukt om naar de maan te vliegen en via onzichtbare golven ons wereldwijd met elkaar te verbinden.
Verbeelding is een heel sterk middel. Soms tot vervelends toe, zoals het moeten in mijn hoofd. Met dat moeten brengt mijn verbeelding illusies voort over hoe het leven zou horen te zijn. Deze illusies zijn via onbewuste gewoontes diep in mij geworteld. Het moeten is bijna onmerkbaar en manifesteert zich tussen het boodschappenlijstje en het lezen van een boek door.
Ik vond dat ik bewust en ecologisch moest leven, zoals de geïnterviewden in mijn favoriete tijdsschrift. Bij het lezen voelde ik mijn schuldgevoelens opkomen, omdat ik wist dat ik de omschreven leefstijl niet kon opbrengen. Zo beleefde ik geleidelijk steeds minder plezier in het lezen van mijn favoriete tijdschrift.
Ik vond dat ik om acht uur in de ochtend op mijn werk hoorde te zijn. Mijn veronderstelling was dat mijn geest in de ochtend het meest helder is en daarmee zou ik ook het meest productief zijn. Sinds jouw komst, mijn kind, kom ik al tijden niet meer om acht uur op kantoor. Toch word ik boos wanneer jij wegrent als ik jou wil aankleden.
De belangrijkste illusie die ik had is de overtuiging dat een dag zonder resultaten geen dag is geweest. Ik trok dan ook elke dag ten strijde met een checklist in mijn hand om aan het einde van de dag alle acties af te kunnen vinken. Gedurende de jaren had ik weliswaar geleerd om de checklist korter te maken en zelfs kleinere haalbare acties op te nemen. Aan het einde van de dag was ik nog steeds uitgeput, omdat ik zoveel energie had gestoken om al die onbewuste illusies waar te maken.
Ondanks de belemmeringen die deze illusies opwerpen, kan ik jou toch niet adviseren om deze beelden los te laten en het leven gedachteloos tegemoet te treden.
Deze sterke wijze van verbeelding is namelijk ook de grootste kracht die ik heb. Met deze beelden maak ik van elke vage vraag in mijn werk een plan van aanpak met een doel, motivatie en planning. Binnen een half uur heb ik de beelden in mijn hoofd omschreven. In het andere half uur heb ik het denkwerk nodig om de spelling en de grammatica te controleren. Daar ben ik namelijk niet zo goed in.
Door verbeelding kan ik het geduld opbrengen om langer aan een serie kunstwerken te werken, ook al zie ik het resultaat niet binnen enkele maanden of zelfs jaren. De nieuwsgierigheid wint het van ongeduld, omdat ik benieuwd ben naar de vormen van het tastbare werk.
Nieuwsgierigheid maakt mij open. Openheid maakt van het moeten in mijn hoofd een mogen. De illusies worden mogelijkheden, waarmee ik kan improviseren op het moment dat ik de situatie voor mij zie, hoor of voel.
Ik mag mijzelf de vraag stellen: wat voor een dag mag het vandaag zijn? De ene dag mag ik kiezen voor resultaat en vertrek ik met de checklist in mijn hand. De andere dag wil ik ontspannen de dag meemaken en schuif ik de checklist terzijde. Helemaal geen checklist maken is voor mij nog een brug te ver.
Met openheid kan ik voelen wat mij blij maakt in plaats van luisteren naar wat ik vind horen. Zo mag ik van mijzelf bijdragen aan de wereld met wat ik kan en waar ik mij goed bij voel. Zo wordt mijn favoriete tijdschrift weer een bron van mogelijkheden. Ik mag werken, wanneer ik het nodig vind ook al is het in de avond. Zo kan ik weer ruimte maken voor wat mij het meest blij maakt: op de trap zitten en naar jou kijken, wanneer jij in de badkamer de Barbie met zeep schoonmaakt en jij haar jouw ervaringen op school vertelt.
Het verschil tussen moeten en mogen is zo klein. Het blijft voor mij best wel hard werken om bewust te zijn van de nuances. Openheid voelt soms nog zo ver weg, omdat ik in de loop der jaren heel veel gedachtes en gevoelens met mijn gewoontes heb weggestopt.
Ik kom erachter dat openheid ook betekent dat er ruimte ontstaat voor de dingen die ik lelijk, angstig of vreselijk vind. Dan vind ik het best wel lastig om open te blijven en de daarbij behorende nare gevoelens te ervaren. Het lukt mij ook niet om een voorbeeld te noemen, omdat het onder woorden brengen mij al raakt en mijn hoofd in verwarring brengt.
Ondanks alle moeilijkheden pleit ik voor verbeelding en openheid. Verbeelding en openheid maken het leven een stuk interessanter en leerzamer dan alle gewoontes en zekerheden bij elkaar. Jij, mijn kind, wil ik dan ook niets leren over het loslaten van het moeten in je hoofd. Ik zou jou openheid en verbeelding willen laten ervaren in alle vormen en maten, zodat jij vanuit elke benarde situatie het gevoel van openheid kan oproepen en zelf de weg kan ontdekken van het moeten naar het mogen.
